CÁ GÁC BẾP TÂY BẮC

Cá Gác Bếp Tây Bắc hay còn gọi là cá hun khói là một trong những sản phẩm khá mới và độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng Tây Bắc Việt Nam. Cá hun khói là món đặc sản khá độc và lạ của Tây Bắc. Món cá nướng hẳn không còn gì xa lạ với nhiều người yêu thích đặc sản Tây Bắc, tuy nhiên món cá hun khói chắc chưa được nhiều người biết đến. Món cá hun khói Tây Bắc thơm mùi hạt mắc khén, hạt dổi, có vị cay đặc trưng của các loại gia vị, thịt các chắc, thơm ngon, không có mùi tanh của cá, quyện với mùi khói bếp làm nên một món ăn vô cùng độc đáo và ấn tượng. Các Loại cá gác bếp cá chép cá Trắm,cá rô phi,cá trôi

Cá gác bếp thơm ngon của Tây Bắc đầy đủ các loại gia vị

Đối với người Thái Tây Bắc, món cá nướng được biết đến với tên gọi “Pa Pỉnh Tộp” còn món cá hun khói thì được gọi với tên “Pa Giảng”. Món cá gác bếp Tây Bắc là một trong hững món ẩm thực khá ấn tượng. Với người Thái, cá là một trong những món ăn rất phổ biến như: cá nướng, cá nấu măng chua, cá nấu rau tầm bóp còn món cá gác bếp thì mới có cách đây chưa quá lâu.
Cũng như những món đặc sản khác như: thịt lợn gác bếp, thịt trâu gác bếp, thịt bò treo gác bếp, món cá trắm treo gác bếp Sơn La cũng có cách chế biến như thịt trâu gác bếp, thịt lợn gác bếp. Món các treo gác bếp Tây Bắc cũng không thể thiếu những gia vị làm nên nét đặc trưng, riêng biệt của đặc sản Tây Bắc, đặc biệt hạt mắc khén, hạt dổi là hai loại gia vị không thể thiếu khi làm món cá trắm sấy khô Tây Bắc.

Cá được gác lên bếp và hun khói 2 ngày đến khi khô

Quá trình chế biến món cá trắm gác bếp Sơn La cũng phải được thực hiện một cách công phu và tỉ mỉ, trải qua nhiều công đoạn đòi hỏi tính kiên nhẫn và cẩn thận. Cá trắm là loại cá được đánh bắt ở nhánh nhỏ của lòng hồ sông đà hay hồ thủy điện Sơn La, hay hồ thủy điện Quỳnh Nhai hoặc cá trắm được nuôi theo phương pháp truyền thống, không dùng thức ăn tăng trọng.Để có được món cá hun khói Tây Bắc thơm ngon, nguyên liệu cá trắm rất quan trọng.Cá không được quá bé hay quá to, đặc biệt cá nuôi tăng trọng không thể dùng làm món cá treo gác bếp vì sẽ không cho ra sản phẩm có chất lượng, khó chế biến và bảo quản.

Cá gác bếp khi khô được hút tui chân không và bảo quản trong găn đá

Sau khi đã lựa chọn được nguyên liệu cá đạt tiêu chuẩn, cá sẽ được làm sạch trước khi mổ, loại bỏ những phần không cần thiết. Đặc biệt, cá sau khi mổ, không rửa lại bằng nước sẽ làm cá bị tanh và không giữ được hương vị tự nhiên của món cá trắm hun khói Sơn La. Khi mổ cá, người ta cũng mổ phía lưng cá chứ không mổ bụng cá dùng để làm món cá treo gác bếp Sơn La. Đặc biệt, mổ cá theo cách này, khi mở cá ra ăn, chế biến thành các món đặc sản, tính thẩm mỹ của món cá hun khói Sơn La nhìn sẽ ngon mắt hơn.

Đối với các món thịt, cá hun khói nói riêng, các món đặc sản Tây Bắc truyền thống, quá trình tẩm ướp rất quan trọng, nó quyết định đến chất lượng của món ăn. Để có được hương vị đặc trưng, các loại gia vị bao gồm: hạt mắc khén, hạt dổi rừng, muối, ớt, một chút rượu gạo. Các loại gia vị được băm nhuyễn và trộn đều, sau đó thao đều gia vị tẩm ướp vào toàn bộ phần trong và ngoài của cá dùng làm món cá trắm treo gác bếp Tây Bắc. Sau khi hoàn tất công đoạn tẩm ướp, cá được để một thời gian nhất định để gia vị ngấm vào thịt cá.

Cá gác bếp nhìn rất là ngon và có mùi thơm lạ của các giá vị

Khi cá đã ngấm các loại gia vị Tây Bắc, công đoạn chế biến tiếp theo là cá sẽ được treo lên móc và đem sấy khô. Khâu hun khói, sấy khô cá trên gác bếp là khâu quan trọng đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm và tính cẩn thận cao để có được món cá trắm treo gác bếp có hương vị đặc trưng của đặc sản Tây Bắc. Để có món cá treo gác bếp Tây Bắc thơm ngon, có hương vị riêng, độc đáo, củi dùng hun cá phải là loại củi được lấy trên núi đá hoặc bã mía khô. Khi sấy cá, lửa không được quá to, lượng khói cũng phải vừa đủ, không quá nhiều sẽ làm cho mùi vị của món cá trắm hun khói Tây Bắc không giữ được hương thơm đặc trưng. Quá trình hun cá, sấy khô cá phải được thực hiện liên tục nên việc giữ cho ngọn lửa phải được chú ý, người chế biến phải thức qua đêm để trông bếp lửa là điều đương nhiên. Đây cũng chính là điều làm nên nét riêng biệt đối với món cá trắm hun khói Tây Bắc thơm ngon, làm nên sự khác biệt trong nghệ thuật ẩm thực Tây Bắc.